Η σύγχρονη έρευνα έχει ξεφύγει πλεόν από τα περιορισμένα πλαίσια μεμονωμένων ερευνητικών ιδρυμάτων. Ως κίνημα, η «Επιστήμη των Πολιτών» (citizen science) καλεί όλους τους πολίτες με επιστημονικές ανησυχίες να συνδράμουν έμπρακτα στην έρευνα. Το κίνημα αυτό αναμένεται να προσελκύσει επιστήμονες, ειδικούς και μη, φοιτητές, μαθητές αλλά και απλούς πολίτες δημιουργώντας μια αμοιβαία επωφελή σχέση μεταξύ κοινωνίας και επιστήμης. Ένα περιβάλλον που υποστηρίζει και προάγει αυτή τη προσπάθεια αναμένεται να έχει μεγάλη αποδοχή, επισκεψιμότητα και συνεπώς οικονομική βιωσιμότητα.

Το OpenBio-C είναι ένα διαδικτυακό περιβάλλον το οποίο ανήκει στην περιοχή των βοηθητικών υπηρεσιών με στόχο την ευρεία ερευνητική και επιστημονική κοινότητα. Μέσω του OpenBio-C ένας ερευνητής θα μπορεί να εισάγει, επεξεργαστεί, αναζητήσει, επαναχρησημοποιήσει και συνδυάσει εργαλεία και δεδομένα μέσα από ένα ανοικτό και συνεργατικό περιβάλλον. Κύρια φιλοσοφία του είναι ότι προσανατολίζεται προς ερευνητές με βασικές γνώσεις υπολογιστών οι οποίοι θέλουν όμως να χρησιμοποιήσουν πολύπλοκα εργαλεία και υπολογιστικές ροές. Μέσω του διαδικτυακού τόπου του OpenBio-C, οι ερευνητές θα μπορούν να περιηγηθούν σε ένα μεγάλο πλήθος από ερευνητικά αντικείμενα τα οποία θα έχουν περιγραφή, σχόλια και βαθμολογία από άλλους χρήστες. Το πιο σημαντικό είναι ότι όλα τα ερευνητικα αντικείμενα θα είναι άμεσα διαθέσιμα, μεταφορτώσιμα και εκτελέσιμα σε οποιοδήποτε υπολογιστικό περιβάλλον. Αυτή είναι μία ιδιότητα η οποία δεν παρέχεται στη παρούσα φάση από κανένα υπάρχον παρόμοιο περιβάλλον. Η υλοποίηση αυτής της μοναδικής ιδιότητας με εξασφαλισμένη ασφάλεια μπορεί να γίνει μέσω της υπάρχουσας τεχνολογίας εικονικών υπολογιστικών περιβαλλόντων (virtual computing). Επίσης το OpenBio-C θα είναι ένα συνεργατικό σύστημα υιοθετώντας στοιχεία από τα κοινωνικά δίκτυα. Χρήστες θα μπορούν να εντοπίσουν, συνεργαστούν, βαθμολογήσουν και σχολιάσουν τη δραστηριότητα άλλων χρηστών. Ο σκοπός είναι το OpenBio-C να είναι ανοικτό, κοινωνικό και ενεργό μέσω συν-δημιουργίας επιστημονικών υπολογιστικών διαδικασιών.

Στο μέλλον αναμένεται εκδοτικοί οίκοι, ερευνητικά ιδρύματα αλλά και χρηματοδοτικοί οργανισμοί να γίνονται όλο και πιο δεκτικοί στη ανοικτή επιστήμη, υπερβαίνοντας πεπαλαιωμένες τακτικές, και να συνιστούν στους ερευνητές να υιοθετούν πρακτικές ανοικτού κώδικα και να χρησιμοποιούν παρόμοια εργαλεία. Εκτιμάται ότι στο μέλλον, η χρήση εργαλείων όπως το OpenBio-C που θα καθιστούν τις επιστημονικές εργασίες εύκολα αναπαραγώγιμες ακόμα και από μη-ειδικούς θα είναι όχι μόνο κοινή πρακτική αλλά και απαραίτητη συνθήκη για την δημοσίευσή τους σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια.

Συνολικά υπάρχουν πάνω από 50 περιβάλλοντα τα οποία ανήκουν σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες. Όλα σχεδόν υιοθετούν το ίδιο μοντέλο χρηματοδότησης. Επιτρέπουν ένα περιορισμένο κομμάτι της χρήσης τους δωρεάν ενώ για το σύνολο των λειτουργιών απαιτείται ένα μηνιαίο τίμημα. Αυτό το μοντέλο είναι γνωστό ως freemium και είναι η συνηθισμένη πρακτική στη χρέωση διαδικτυακών υπηρεσιών. Το OpenBio-C θα υιοθετήσει ένα παρόμοιο μοντέλο. Οποιαδήποτε οντότητα (εργαλείο, δεδομένα, ροή, …) στην OpenBIO-C πλατφόρμα θα είναι δωρεάν προσβάσιμο από όλους τους χρήστες. Χρέωση θα υπάρχει μόνο αν οι χρήστες επιλέγουν να εισάγουν ερευνητικά αντικείμενα τα οποία δεν θα είναι δημόσια. Η χρέωση αυτή θα είναι της τάξεως των 10 ευρώ τον μήνα και θα αυξάνεται κλιμακωτά για χρήστες που εισάγουν μεγάλο όγκο από ερευνητικά αντικείμενα. Η τιμολογιακή πολιτική θα διαμορφωθεί και θα καθοριστεί ανάλογα με την κίνηση και αποδοχή της πλατφόρμας και μετά τον συνυπολογισμό των εξόδων λειτουργίας της. Γενικότερα δεδομένης της πληθώρας των διαδικτυακών εργαλείων που προσφέρουν διάφορες μορφές συνεργατικής έρευνας καθώς και την αποδοχή τους, θεωρούμε ότι η ερευνητική κοινότητα είναι ώριμη αρκετά ώστε να αντιληφθεί άμεσα τα προτερήματα της OpenBio-C και να την εντάξει στη καθημερινή χρήση της ως ένα καινοτόμο και απαραίτητο εργαλείο.

Το έργο στοχεύει στην ανάπτυξη μιας ιδιαίτερα καινοτόμας αλλά βιώσιμης λύσης για την υποστήριξη και ενίσχυση δράσεων «ανοιχτής καινοτομίας» στη σύγχρονη επιχείρηση. Η εμπειρία των συνεργαζόμενων φορέων του έργου από επιτυχημένα έργα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, καθώς και βέλτιστες πρακτικές ανάπτυξης σχετικών έργων, οδηγούν στην υιοθέτηση μιας εξελικτικής προσέγγισης (evolutionary approach) με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Κατά τη διάρκεια του έργου, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και χρήστες θα συμμετέχουν ενεργά στην προδιαγραφή, τη σχεδίαση και την αξιολόγηση της προβλεπόμενης τεχνολογικής λύσης.
• Θα υιοθετηθεί μια προσέγγιση σταδιακής ανάπτυξης (incremental development) του σχετικού λογισμικού, εξασφαλίζοντας έτσι ότι οι τελικοί χρήστες μπορούν να πειραματιστούν με τις υπηρεσίες (software services) του έργου από τα πρώτα στάδιά του (λειτουργικά πρωτότυπα των προβλεπόμενων υπηρεσιών θα είναι διαθέσιμα στο τέλος του πρώτου έτους, βελτιωμένες εκδόσεις αυτών θα παραδοθούν στο τέλος του δεύτερου έτους, τελικές εκδόσεις θα είναι έτοιμες τρεις μήνες πριν το τέλος του έργου).
• Οι απαιτήσεις των χρηστών θα ραφινάρονται μέσω δοκιμών των αρχικών εκδόσεων του λογισμικού.
• Ένα λειτουργικό περιβάλλον εργασίας, που θα εξασφαλίζει την ολοκλήρωση και ενορχήστρωση (integration & orchestration) των υπηρεσιών του έργου, θα είναι από νωρίς διαθέσιμο για δοκιμές και ανατροφοδότηση στοιχείων (feedback) από τους χρήστες.
• Η διαθεσιμότητα του παραπάνω περιβάλλοντος από νωρίς στο έργο επιτρέπει την άμεση αξιοποίηση και διάδοση των αποτελεσμάτων του και βοηθά σημαντικά τη βιωσιμότητα του έργου.

Η προτεινόμενη μεθοδολογία βασίζεται σε σύγχρονες αρχές ανάπτυξης λογισμικού διαδικτύου, και περιλαμβάνει τη διεξοδική ανάλυση των απαιτήσεων όλων των τύπων εμπλεκομένων χρηστών, τον εννοιολογικό και τεχνικό σχεδιασμό της προτεινόμενης λύσης (λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες state-of-the-art προσεγγίσεις), την υλοποίηση και έλεγχο αυτής, και τέλος την ανάλυση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων από τη χρήση της, μέσω μιας ευέλικτης (agile) και προσαρμόσιμης (adaptable) διαδικασίας που παραδίδει σταδιακά (incremental delivery) λειτουργικά τμήματα της πλατφόρμας ανοιχτής καινοτομίας. Επιπλέον, η μεθοδολογία υλοποίησης του έργου λαμβάνει υπόψη θέματα ποιότητας λογισμικού (χρηστικότητα, λειτουργικότητα, αποδοτικότητα, αξιοπιστία, συντηρησιμότητα κλπ.), απαιτήσεις διαφορετικών τύπων χρηστών, καθώς και άλλους κοινωνικούς παράγοντες (γλώσσα, περιβάλλον εργασίας, κουλτούρα οργανισμού κλπ.).

Η δομή του έργου είναι τέτοια ώστε:

• Να καταγραφούν αναλυτικά οι απαιτήσεις και προδιαγραφές του έργου.
• Να συλλεχθεί feedback από την πρώτη επικύρωση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του έργου, να αναθεωρηθούν ανάλογα οι προδιαγραφές και το συνολικό εννοιολογικό πλαίσιο και να παραχθεί μια βελτιωμένη έκδοση τους ως πλατφόρμα ανοιχτής καινοτομίας.
• Να υπάρξει ένας δεύτερος γύρος αξιολόγησης που θα οδηγήσει τις τελικές δραστηριότητες ανάπτυξης της πλατφόρμας, και να καταγράφονται βέλτιστες πρακτικές (best practices) και κατευθύνσεις εργασίας (guidelines) σχετικά με την εφαρμογή του μοντέλου της ανοιχτής καινοτομίας στη σύγχρονη επιχείρηση.

Οι δραστηριότητες διάχυσης και εκμετάλλευσης των αποτελεσμάτων του έργου λαμβάνουν χώρα καθ ‘όλη τη διάρκειά του. Το προτεινόμενο έργο παρέχει μια συνολική (end-to-end) προσέγγιση στο μοντέλο της ανοιχτής καινοτομίας, καλύπτοντας πλήρως τις υποκείμενες τεχνολογικές, κοινωνικές και οργανωτικές πλευρές του. Αν και θα αναπτυχθεί με γνώμονα τις ανάγκες μιας συγκεκριμένης επιχείρησης, τα αποτελέσματά του θα είναι εύκολα εκμεταλλεύσιμα και επαναχρησιμοποιήσιμα από οργανισμούς και κοινότητες με διαφορετικό αντικείμενο εργασιών. Η διαθεσιμότητα των απαιτούμενων τεχνολογιών, υπηρεσιών και συστημάτων λογισμικού, καθώς και της απαραίτητης τεχνογνωσίας και των συμπληρωματικών δεξιοτήτων για τη διασφάλιση εκπόνησης παραγωγικής δουλειάς από την αρχή του έργου, εξασφαλίζουν την επιτυχή ολοκλήρωσή του.